Tam bir yıl önce yaptığım F5'i son zamanlara kadar keyifle dinlediğimi itiraf etmeliyim. Bu süreç içinde F5 üzerinde farklı şeyler denedim çoğu güç katıyla ilgiliydi. Lineer güç kaynaklarında iyi netice aldığım SIC diyotları denerken dikkatsizlik sonucu yaşadığım arıza bir dostumun watt olarak daha güçlü class AB amfisinin kısa bir süre evime konuk olmasına neden olmuştu. İyi de olmuştu :) Güçlü bir amfinin 4ohm/86db. lik Opera Callas'ları nasıl sürdüğüne şahit olmuştum. Nedendir bilmiyorum daha önce hep düşük güçlü amfiler hatta iyice abartarak set lambalılar bile denemiştim. Bana yine bir class A ama çok daha güçlüsü gerekiyordu. Yine ve yeniden Pass macerası başladı.
Nelson Pass'ın 100Watt güç üreten Class A DIY modelleri vardır. Bunların en bilindikleri nispeten daha eski olan Aleph 1.2 ve Aleph X diyebilirim. Diyaudio'da tecrübeli bazı üyelerle görüştükten sonra daha yeni bir model olan F5 Turbo V2 yi yapmaya karar verdim. Standart bias ayarlarıyla 8ohm da 50 Watt verebilen bu model yeterli soğutma performansıyla kolayca 75 Watt lara çekilebiliyordu. Opera'lar için yeterli olacağını tahmin ediyordum.
| Bu sefer trafosuna kadar dual mono bir amfi yapmak istiyordum. Bir önceki F5'imde tercih ettiğim trafodan çok memnun kalmıştım. Üreticisi Toroidy 'e çift 24V çıkış veren 500VA güç değerine sahip, iki adet trafo siparişi geçtim. Yalnız en üst model yerine yine yapı olarak benzer kalitede (yine audio-grade) ama zırhı olmayan modelden istedim bu sefer. Trafoları amfiden ayrı bir kutuda barındırmayı planlamıştım zırhsız olması çok mühim olmayacaktı. Toroidy siparişleri iki-üç hafta gibi bir süreç içinde tamamlıyor ve gönderiyor. Süreç yine benzer şekilde geçti. |  |
İki 500VA bebeğe elektrik vermek sıkıntılı olacaktı hiç şüphesiz. Bir "soft-starter" ünitesine ihtiyacım vardı. En başlarda bu devreyi de kendim yapmayı düşündüm. Özellikle DiyAudio'daki projelerden birisi dikkatimi çekmişti. Biraz araştırınca orjinal Omron marka röleli ünitelerin gayet hesaplı rakamlara satıldığını gördüm. Aliexpress'den bu üniteyi sipariş geçtim. Sorunsuz bir şekilde elime ulaştı. Parça kalitesi ve tasarım olarak gayet yeterli göründü bana. Rektifiye devresinin ise FRED olmasını istedim. Eski F5 üzerinde denediklerimden biri olan (aşağıdaki fotoda), IXYS VBE60 modelinden istedim.
 |  |
Trafo ve rektifiye kısmı aşağıdaki gibi tamamladım. Sonradan eklediğim, sağ ve sol kanalın PSU grnd. noktalarını birbirinden ve şaseden yalıtan devreler, bakır plaket ve birkaç detay henüz görünmüyor.
Sıra geldi PSU kapasitörlerine. İşin bu kısmı tam bir derya deniz diyebilirim. Etrafta fazlaca model ve yorum mevcut. Araştırma faslı birkaç haftamı aldı. Geçen sefer kullandığım Mundorf AG'ler transparan midleri, sıkı basları olan, genel anlamda başarılı diyebileceğim modellerdi. Kapasitörlerini bunlarla güncellediğim başka bir amfide de benzer neticeler duymuştum. Yalnız bu sefer fazlaca kapasitans kullanacağım için AG ler beni korkuttu. Mlytic AG serisi bence çoğu kulağın duyamayacağı boyutta hafiften yavaş "ağır başlı diyelim Mundorf gücenmesin" netice veren modeller. Kapasitansın artması bunu daha fazla duyulabilir yapabilirdi. O yüzden HC (High Current - yüksek akım) modeline yöneldim ama Mundorf işte çok fahiş rakamlara satıyorlar. Neredeyse ellerindeki tüm seriyi FTCap' a yaptırdıklarını bilmesem tamam vardır bir hikmeti diyeceğim :) Sonra biraz FT lere bakındım. Belki Almanya'da olsaydım yüksek akım "HC" modelleri rahatça temin edebilirdim. Bu esnada çoğu üreticinin, özellikle ASR'nin, amfilerinde kullandığı mavi BC lerin peşine düştüm. ASR Emitter Exclusive'i dinlediğimde, içindeki devasa kapasitans değerine rağmen neticenin çok hızlı olmasından fazlasıyla etkilemiştim. Yalnız BC lerin o meşhur serileri eskisi gibi rahat bulunamıyordu. Yenileri nasıldır bilemediğimden riske girmek istemedim. BHC Slit Foil / T-net ve Siemens Epcos Sikorels B41550 leri gündeme aldım. Siemens Epcos lar DIY camiasında şu ana kadar üretilmiş en başarılı birkaç PSU kap.lerinden biri olarak gösteriliyor. BHC leri ise Naim kullanıcıları yükseltme maksatlı olarak, hatta Naim'in kendisi üst modellerinde, kullanıyor. Sikorels olsun dedim tam sipariş geçecekken uygun bir rakama Kemet (eski adı RIFA) PEH169 lara denk geldim. Sürekli aklımı kurcalayan modellerdi bunlar. Bazı DIYciler taradından dünyanın en iyi psu kapasitörleri olarak gösteriliyorlardı. Yalnız ebatları fazlasıyla sıra dışı ve kullanmak istediğim adet ise aynı şekilde sıra dışıydı (tam 16 tane). Neredeyse kapasitörlerden 10 Kg. ağırlaşmak demek oluyordu bu.. Sonunda çektim tetiği :) 22.000uf / 63V değerlerine sahip, yeni seri "105 derece" Peh169 lardan toplam 20 adet istedim. Serinin daha hesaplı modellerini (Peh200 ve yeni Peh205) rivayete göre MBL kullanıyormuş. Kapasitörler Avrupa'dan geliyordu. Elime ulaşması fazla zaman almadı yalnız beklediğim gibi gümrüğe takıldılar. Ödediğim rakam üzerinden %18 vergi ödeyerek gümrükten çekebildim. Kapasitörler monte etmek için 40cmx40cm ebadında, 4mm kalınlığında çelik levha kullandım.
Koca bebeklerin yarısını "sekiz adet" sol kanal, diğer yarısını ise sağ kanal için ayırdım. Filtre düzeneğini ilk etapta, Pass amfi modellerinin PSU tasarımlarında görmeye alıştığımız şekliyle, CRC yapıda kullandım (iki kapasitör, 1ohm luk rezistör düzeneği ve iki kapasitör şeklinde) İlerleyen günlerde CRCRC ve indüktörlü CRCLC gibi düzenekleri de test edeceğim. Kapasitörlerin kablo bağlantılarının vidalı olması bu tip denemer için büyük kolaylık sağlayacaktı bana.
Tüm grnd. bağlantılarını (siyah kablolar) start-ground şeklinde tek noktada topladım. Herhangi bir hum sorunu yaşamamak için işin bu kısmı oldukça önemli idi. Fazda kullandığım kabloların daha kalınlarını tercih ettim. Görünen kırmızı ve siyah tüm kablolar Neotech marka 7N bakır modelleridir. Rezistörler ise Vishay'ın 10Watt lık standart modelleri. PSU tasarımında indüktif olmayan pahalı rezistörleri kullanmayı doğru bulmuyorum. Rezistörlerle ilgili gördüğüm genel bir hata bu. Örnek verecek olursam Mills 'in Ayrton Perry modellerini tercih edenler var (çoğunlukta diyebilirim) veya metal oxide olanları. Tüm bu modeller indüktif olmayan tasarımlara sahip. Diyaudio'da bile çok görüyorum ve hatta enteresan bir şekilde kullanan üreticiler bile var. Konumuz DC ve sinyal hattı olmadığı için işin bu ayağında son derece indüktif çalışan "ucuz" rezistörler daha iyiler. Söz konusu çok ufak miktarlarda indüktans değerleri olsa bile.
Trafo / kapasitör düzeneği arasında kullanacağım kabloyu yine Neotech olarak seçtim yalnız hazır güç kablosu modellerinden biri olan NEP 3003 'ü tercih ettim. Fiyatının biraz daha uygun olması ama özellikle çift kalkanlı yapısı tercih nedenim olmuştu. 1.5 metre istemiştim 75cm olarak iki parça şeklinde kullandım.. Güç bağlantı soketlerini ise Neutric marka.
Gelelim amfi devrelerine. Yine JimsAudio isimli Ebay satıcısından aldığım hazır baskı devreyi kullandım. Daha iyi soğutma performansı ve montaj kolaylığı için mosfetleri kalınca bir bakır plaka üzerine dizdim..
Eski F5'imde Mills ve prp dirençleri tercih etmiştim. Bu sefer Takman ve Kiwame gibi karbon modellere şans varmek istedim. 1Kohm ları Takman 0.5W, 220ohm feedback dirençleri Kiwame 5W ve mosfet kaynak dirençleri Mundorf M-Rezist 5W "metal oxide" olarak tercih ettim. Mundorf'ların fiyatları da gayet uygundu. Dökümanında yazmıyor ama iletkenleri bakır üzeri kalay kaplı geliyor. Bazı noktalarda yine PRP leri tercih ettim en büyük nedeni ise kesin bir şekilde %1 toleransa sahip olmaları. Bunun dışına çıkmış bir PRP ye henüz denk gelmedim. Ses karakterini de beğeniyorum. Natürel diyebilirim belirgin bir tarafa/tona eğilim gösteren dirençler değil. Amfi devresinde kullandığım dirençlerin tümü, psu dan farklı olarak indüktif ve manyetik olmayan yapıdalar. Değer olarak birbirlerine uyumlu olmasına da azami derecede gayret ettim. Fazla adetlerde satın alarak en yakın olanları seçtim. Mosfetleri IRFP9240/IRFP240 olarak kullandım. Jfet ler 8mA olarak set edilmiş BL serisi Toshiba 2SK170 ve 2SJ74. Elimde ayrıca denemeler için 10mA set mevcut.
İlk denemeleri 8mA JFet ler ile yaptım ardından 10mA lara geçince sorunlar başladı. Toplam üç sefer mosfet yaktım birbirini tetikleyen farklı nedenlerden ötürü oldu diyebilirim. 10mA Idss değerine sahip Jfet lerin bu devre için risk teşkil ettiğini söylersem yanlış olmaz. Potansiyometrelerin dikkatli bir şekilde ayarlanması gerekiyor. Genellikle yapılan hatalardan biri amfiye ilk elektriği verdiğiniz zaman potansiyometrelerin yanlış konumda olmaları (maksimum bias akımı verecek şekilde) Bu noktada 10mA ve üstü JFet lerin gerçekten hiç acıması yok. Mosfetlerin alevler içinde parlaması sadece birkaç saniye alıyor :). 8mA set edilmiş JFet ler ise yüksek bias akımı denemeleri için yetersiz kalabiliyor. Tecrübelerim sonucunda en mantıklı tercihin 8.5 - 9mA civarı Idss değerine sahip Jfet ler kullanmak olduğunu söyleyebilirim..
Başarısız birkaç denemenin ardından, bu esnada JimsAudio'dan aldığım baskı devrelerden birini değiştirmek zorunda bile kaldım, amfi artık hazır durumda.
Güncelleme - 08.2016
Geçtiğimiz yıl içinde ağırlıklı olarak güç kaynağında bazı değişiklikler yapmak durumunda kaldım. Nedeni ise sistemimi "bi-amp" olarak kullanmaya başlamamdan ötürü yaşadığım ufak hız problemi ve fazlaca saçılmam idi.. Bas sürücüler için yaptığım iki mono amplinin (burada) üzerine bu iki parçalı canavar eklenince manzara pek hoş olmamıştı.
Hemen yukarıdaki fotoğrafta görünen çift kasalı dizaynı teke indirdim. Üzerinde kırmızı açma kapama butonu olan kutu içinde bulunan güç trafolarını ampli içine yerleştirdim. Kullanmış olduğum Kemet Peh169 kondansatörlerin sayısını da yarıya düşürdüm. Güç kaynağının topolojisi ise CRC den CLC ye dönüştü yani indüktör filtreli yapıya terfi ettim. Detaylar aşağıda.
En başlarda bu devasa kondansatörlerden tam 16 adet kullanmam bazı insanların tepkisini çekmişti. Normalde güç kaynağının son katında bir adet kullanmak (toplamda 4 adet) bana da yeterli görünüyordu fakat farklı güç kaynağı dizaynlarını deneyebilmek ve en iyisini bulabilmek adına bu şekilde bir yol izledim. Bağlantı noktaları vidalı olduğu için kolay ve hızlı denemeler yapabildim.
Fotoğraflarda trafolar görünmüyor. Orta kısımdaki, üzerinde "soft switch" ve indüktörlerin monte edildiği aluminyum şasenin hemen altındalar.
Denemeler ve sonuç :
Güç kaynağı üzerindeki ilk denemem, standart hali olan, CCRCC şeklinde olmuştu. Birkaç ay sonra, cihaz ve kulağım sese alıştıktan sonra farklı kurgulara geçtim. Tablo şu şekilde :
| 1- CCRCC | Nelson Pass'ın önermiş olduğu klasik güç kaynağı dizaynı. |
| 2- CRCRCC | 1'den daha müzikal ama eksi yanı yok. |
| 3- CRCRCRC | 1 ve 2 'ye göre zayıf dinamikler, 2'ye denk müzikallik. |
| 4- CRCLCC | 1 ve 2 gibi dinamik, çok daha müzikal ve realistik. |
| 5- CLCC | 1 ve 2 gibi dinamik, 4'e çok yakın derecede müzikal ve realistik. |
Denemelerden (1, 2 ve 3) ilk çıkan sonuç biraz şaşırtıcı oldu. Süper düşük esr değerine sahip Kemet Peh169 evet iyiydi ama çıkışta paralellenince çok daha iyi oluyordu. Enstrümanlar daha atak, ziller daha canlı, özetle daha dinamik ve hızlı çalıyordu. Dikkat ederseniz toplam kapasitansımız aynı sadece dirençlerin yerleri ve adetleri değişiyor. Dünya paralara satılan o amplilerin sesi kulağıma neden ölü gibi geliyor şimdi daha iyi anlamıştım :)
İndüktörlü lineer güç kaynakları yaptığımı bloğumu takip edenler bilir. F5 üzerinde de indüktör denemesi yapmayı iple çekiyordum. 4 nolu deneme muazzam netice vermişti. Ensrümanlar daha "real" çalmaya başlamışlardı. Arka plan gürültüsünde de ciddi düzeyde azalma olmuş, boşluk ve büyüklük hissi artmıştı.
Direnç yerine indüktör kullanmanın bir dizi artıları var. Bence en önemli artısı köpek balığı şeklindeki "ripple" figürünü gerçek sinüs dalgaya dönüştürüyor olması.
Güç kaynağı üzerindeki olumlu geliştirmelere ek olarak her kanala eklediğim "battery ground tweak" lerin sese katmış olduğu derinlik kayda değerdi. Sinyal yolundaki tüm dirençleri Vishay foil ile güncellemiş (toplam 10 adet), tüm bağlantı terminallerini Wbt-bakır yapmış ve içeride kullanmış olduğum sinyal kablosunu saf gümüş Neotech 1002 ile güncelemiştim. Bunlar ise doğallık ve müzikaliteden ödün vermeden, detay seviyesini ciddi şekilde yukarılara taşımıştı.
Rektifiye kısmında da epeyce denemelerim oldu. En başta kullandığım IXYS-Fred köprüler hiç fena değildi. Hızlı ve yumuşak geçiş "soft recovery" olmasını önemli olarak görüyorum. Nelson Pass'ın da özellikle "soft recovery" tip çözümleri tercih ettiğini okumuştum. Hazır rektifiye çözümü arayanlara kullandığım IXYS 'leri önerebilirim. Kesinlikle standart köprülerin ötesinde bir performansa sahipler. Sonraları Vishay Mur2030 diyotlardan yaptığım rektifiye çözümüyle sanki bir parça daha dinamik bir netice elde etmiştim. Son noktayı ise 15 amperlik Cree SIC diyotlardan yaptığım rektifiye çözümüyle koydum. SIC diyotları nerede kullansam fark yaratıyor !
Şu an 5 nolu güç kaynağı ile devam ediyorum. Bu bebek harika çalıyor.. !
Hocam ellerinize sağlık çok güzel olmuş.
ReplyDeleteKutu olayını nasıl hallettiniz ? her zaman sorun oluyor kutulamak.
Tolga bey nedense notunuzu çok geç görebildim kusura bakmayınız. Alt taraftaki kutu Ankara'da alüminyum proje kutuları üreten bir firmaya ait. Hazır olarak aldım bir miktar ücret karşılığı aynı firma arka panelde gerekli cnc kesimlerini yaptı. Üst taraftaki amfide ise tüm parçaların kesimi ve montajı bana ait.
ReplyDeleteGüney bey selam bende cevabınızı yeni gördüm buraya yazınca mail gelmiyor birşeyler sormak istiyordum size.F5 ameliyat masasında yatıyor klasik sorun kutulayamadım.Hazır birşeyler bulmaya çalıştım ama yurtdışı navlun ve vergi ile bayağı pahalı oluyor.Ankaradaki firma bilgilerini alabilirmiyim sizden.mail adresimi vereyim daha hızlı olur. tolgagercek@yahoo.com Teşekkür ederim...
ReplyDeleteTolga bey e-posta gönderdim.
ReplyDeleteMerhabalar arkadaslar bir kac bisey eklemek istiyorum.Besleme regulasyonunda bu kadar astronomik degerler de ve adetler de kondansator kullanmanin bir getirisi yok.
ReplyDeleteOrnegin trafo 220 volt girisini 100 nf ile filtrelemek,cikis gerilimini dogrulttuktan sonra 2200 uf la filtreleme ihtiyacindan daha gerekli ve onemli.
Herkes ayni seyleri soyleyip "Bu elemani buraya koymaliyiz cunku" gibi eklersek nolur,eklemezsek neyle karsilasirizi bilmeyince,yada bildigi halde soyleyip paylasmiyorsa akilda ki sorular kafa karisikligina yol acicaktir.
Bi kac tecrube de ben ekleyeyim,bu bilgileri mezara goturursem isinize yaramaz :)
Class a (Tek transistor,yada darlington) full range sinyali tek elemanla guclendirip hoparlore surme amacli tasarim sinifi bildigimiz uzere.
Tamamiyle basitlik ilkesine dayali bir tasarlama ahlaki gerktiriyor.Suraya 10 tane daha 1000 mf koysam "Daha iyi olur" diye dusunup,
amfi katinda transistor collectoru yada drain'e seri bagli direncin omajini tutturamazsaniz,"Elim de 20 yok 14 takayim" derseniz ortaya 2. Sinif hatta ondanda kotu ses kalitesi alirsiniz.
Eger bide o "aman bu da olur" diye taktiginiz direncin girisiyle gerilim arasina "Amfi kati uzerindeyken"(Besleme degil) 2-4 mh siyah karkas uzerine sarilmis bobini koymazsaniz,
giris yaptiginiz muzik aygitiniz da eq'i acip,16-2 khz arasini 5 desibel dusurmussunuz gibi seste bi vasatlikla karsilasirsiniz.
Degil 10 tane 1000 uf 100 tanesi bile toparlayamaz bunu.Simdi neyi nereye neden baglamasi gerektigini anlayinca insan,gerekli gerilim sinyali iyilestirmesini smps trafolarda da yapabilir.
Bende uzun yillardir kendi yaptigim bir tansistor ve bir direncten olusan yukseltme katini kullaniyorum idare ediyorum(Tip 122 selam olsun sana)
Aslinda class a yi isinma,guc tuketme ve filtreleme cebellesmesi sorunundan kurtaticak bir tasarim sekli biliyorum.Test edip kullandim da.
Yazimin sonuna gelirken"Bu kadar zahmete girdik bu amfiyi yaptik yada aldik,ne karim zararim olur ki?"diye akillarda ki soru isaretlerini bir nebze gidermeye calisayim.
Basitlik ilkesi demistim.Hoparlorunuz 3 yollu crossover lu bi modelse ondan kurtulup full band bi hoparlor alin.
Amfi girisine ses kontrolu icin "Potansiyemetre" koymayin!
E arkadasim iyi muzik dinleyecez de bunla bitmiyor ki,analog titresimi (Pikap vs) nerden bulacaz.128 kbps mp3 sarki arsivim var benim ve nostalji sever,genelde bu kalitede digital icerikler dinleyecegim,deger mi bu sisteme ?
Hemen cevap vereyim.Bu tasarimla Beyonce dinlerken,kulaginiz kickleri "Dımm dımm" diye degil, "Tak takk" diye algilayacak.
Tizlerin ve stereo imaj ayrintilarinin daha keskin oldugunu duyacaksiniz.Bu eq bandinda tiz frekansi artirmakla es deger degil.Onu artirirsaniz basiniz agrir,ama bu tasatimdan dogal olarak cikacak bu keskin ses kulaginizi yormayacak.
Ve en onemlisi.Diger yaygin push pull b tasariminin cuvalladigi F-1 khz bolgesi ki,sarkicinin ses karakteriginin 250 hz-2 khz de muzikten yansidigini hesaba katarsak,
duyum olarak fark edeceginiz ses kalitesi"Lady gaga sanki hoparlore arkadan yapismis ve oyle soyluyormus gibi yakindan,berrak ve detayli duyulacak.
Vokal dinlemeyi sarkicinin sesini hissetmeyi istiyorsaniz mp3 leriniz de bile cok cok iyi sonuc bekleyebilirsiniz.
Son olarak amfini yaptin,hoparlorunu bagladin ve muzik yayinini verdin,elin eq acip frekanslarda duzeltme yapmaya gidiyorsa,o hoparlorleri copa at daha iyilerini al.Eq kapaliyken butun muzik tarzlarini tatmin edici sekilde dinleye biliyorsan,olay tamamdir.
Keyfini cikar.
Efenim saygilar..
Ufuk bey tecrübeleriz harika teşekkürler.
DeleteAslında beslemede astronomik bir değer kullanmadım. Kondansatörlerin ebatları böyle düşünmenize neden oldu galiba. Her biri 22000uf değerinde onların. Şu anda 16 değil 12 adet kullanıyorum indüktörlü yapıya geçtim. Bu ise toplamda 264000f ediyor. Her kanalda 4A sürekli akımın olduğu 50W bir "class A" için normal bir değerdir bu hatta çok daha fazlasını kullananlar vardır (ticari modeller dahil) Biraz araştırınız.
Teknik verilerle gidersek evet 3-4A ripple değerine sahip 5000uf lik ufak tefek bir kondansatör bile ripple düzetme için kafidir.. ama teknikle pratikler çok farklı. Örneğin Kemet kondansatörlerin ESR değeri 5 mOhm civarında. Ciddi derecede düşük bir değerdir bu bilirsiniz..Bunları tercih etmemin nedeni de zaten ESR değerleridir. Şu an rezervuarda (indüktör sonrası) iki adet paralel Kemet kullanıyorum. Bu sadece kapasitansı artıma değil ESR değerini de yaklaşık yarıya çekme oluyor. Bu kadar düşük bir ESR yi daha aşağı çekseniz ne olacak şeklinde sorabilirsiniz..Inanın bunu keyfimden veya obsesif takıntımdan ötürü yapmıyorum.. Benim amacım müzik dinlemek. Böyle bir şeyi günün birinde denemenizi öneririm.
Saygılar,
Sefa bey merhabalar,
ReplyDeleteöncelikle güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Diyotlardan başlayım mur3020 ler kesinlikle yeter. Rektifiyede 5-6 farklı diyot kıyasladım Mur3020 ler oldukça dengeli ve dinamik geldi bana. Dip gürültüsü biraz daha düşük ve müzikal bir seçenek için SIC (silicon carbide) diyotlar da olabilir yalnız min 10A üstü olmalı ve bu değerlerde oldukça pahalılar. Kapaitöre gelince toplamda (sağ ve sol) 8 adet 22.000 biraz sınırda kalabilir. 8 taneyle giderseniz her faz için 22.000uf + R + 22.000uf şeklinde CRC yapacaksınız muhtemelen ama ben size kesinlikle CRCC öneririm yani 22.000 + R + 22.000 + 22.000 şeklinde.. Son katı paralelleyerek 44.000 yapmanın ön önemli artısı ripple iyileşmeden ziyade ESR yi düşürmeniz olacaktır. F5 turbo v2 gerçekten çok iyi bir amfi ve düşük ESR kapasitörlerle daha dinamik ve hızlı çalıyorlar. Ekransız olmasının osilasyona neden olması pek mümkün değil.. Nelson zaten osilasyon için bence yüksek sayılacak değerde dirençler kullanıyor dışardan gelen RF in etkin olması pek mümkün değil.. Hum sorunu ise daha ziyade topraklama ile ilgili (star connection ve mümkünse ground izolasyonu eklemenizi öneririm) Ekransızlık çok az da olsa kendini tizlerde hafif belli ediyor hafif gürültü ekliyor evet..
selamlar,
Guney ve Devrim bey bende tesekkur ederim cok naziksiniz.
ReplyDeleteSes yaratim,kayit ve tekrar dinleti teknolojileri okadar buyuk bir dunya ki,bana kalirsa guzellik kavrami gibi ses duyumu da kisiden kisiye goreceli ve degisken bi durum.
Valla beni sorarsaniz,artik muzigi dinlemek biyerden sonra yetmemeye basladi.Geceleri Askin Nur Yengi dinlerken uyuya kaldigi mi,sabahindaysa,teknik death metalle yatakta sigara keyfi yaptigimi hatirliyorum.
Ses'e olan ilgim simdiler de muzik dinlemeyi birakip,bir elektro gitar alip sarkilar yapmaya kadar goturdu beni.
Elektronigi meslek olarak yapmayi biraktim uzun zaman once,ama hobi olarak hala arada datasheet karistirmaya,olaylardan haberdar olmaya calisiyorum.
Gundemim de (hobi olarak) pasif crossoverlar var.Induktor-direnc-kapasitans degerleriyle oynayarak,spectrum analyzer da gozlemler yapiyorum.
Class a'dan gidersek,yukarda herkesin kolaylikla anlayabileci bi uslup kullanmaya calistim ki,teknik detaya girersek yaz yaz bitiremem sarj da dayanmaz sanirim :).
Nelson pass tasarimlarini cogumuz biliyoruz.
2000 lerin sonlarina dogru tasarladigi amfilerle,yeni tasarimlari arasinda ki farklar gozunuzden kacmamistir.
Her yeni seri,bir once ki ne gore daha az malzeme kullanilarak,oncekilerden daha iyi oldugu soylenerek piyasaya sunuluyor.
Basitlik ilkesine ulasmak ve ulastiginda tatmin olabilmek icin,karisik olana bulasip,onu basitlestirmeye calismakla zaman gecirmek gerekiyor sanirim.
Class a'nin teknik verileri,teori ve pratigi biliniyor.Besleme gerilimin ne kadar gurultusuz,okadar iyi ses.
Burda "Sesi renklendirmemesi"gerektigi,girilen sesi oldugu gibi mudehalesiz yukseltmesi istense de,bu da imkansiz bi durum.
Daha dogrusu muzik dinlerken,"Makyajli ses mi,raw-flat ses mi" daha dinlenilesi geliyor kulaga?
Bence bu goreceli.Birimiz de olan sistemi cok severiz,ov ov bitiremeyiz,bir arkadasimiz dinledigin de ayni fikir de olmaya bilir.
Insanin kulturu,bilgisi ve donani mi,muzik zevkini degistirdigi gibi"Duyum"unu da etkiliyor mu ornegin.
Bol distortion ve hafif delay'le gitar da ayarladigim soundu yillardir calip duymaktan bikmadim.Bir arkadasima ayni seste caldigim da kendini pencereden aticakti.Bu ne igrenc bi ses diye hehe.
Hangi hoparlor,hangi sound,pre amp,dac teknik veriler onemli olsa da,pratikte beklenilene isik tutsa da,Guney arkadasimizin soyledigi gibi "Teori,pratik son olarakta bunlarin muhattabi da"sonucun anlasilirligin da buyuk rol oynuyor.
Gecenler de aklima geldi,yuksek frekanslar havada daha hizli ilerliyor bildigimize gore,alcak frekanslar da daha yavas.
Bir hoparlor butun frekanslarda basarili yayin yapiyor olsa da,insan kulaginin yuksek frekansa erken tepki vermesi,alcak frekansla yuksegin arasinda delay olusmasi faktoru de etkili olabilir mi acaba.
Full band yayin da esit frekans dagilimin da yuksek frekanslarin geciktirilmesi alcakla balanslana bilmesi duyulana kadar.
Bu yazi biraz genel oldu sanirim,Devrim arkadasim tek besleme,regulasyonla stereo kit besleyeceginden bahs etmis.
Dual mono'nun seste gercekten bir genisletme saglayip saglamadigi konusun da bir deneyimim yok.
Mix ve studuo programlarindan asina oldugum kanal efektlerin de kulagimda canlandirmaya calisirsam,
Dual mono 2 kanal da birbirine karistirmadan nasil bir genislik saglayabilir ve gereklimidir simdilik muamma.
Selamlar.
Devrim bey,
ReplyDeleteground loop pass dizaynlarda çok sık rastlanan bir sorundur. Daha çok ground dizaynına bakıyor ama ne kadar düzgün yaparsanız yapın yine karşınıza çıkabilir. İlk yaptığım F5 dual mono değildi. Center-tap tek çıkış bir trafo ve akabindeki tek bir psu her iki kanalı da besliyordu. Bloğumda biraz gerilerde detay mevcut. Ground loop sorunu yaşamıştım. Sıkıntının hazır aldığım psu baskı devresinde olduğunu tespit etmiş ufak bir operasyonla düzeltmiştim. Bu başlıktaki F5 Turbo ise güç girişine kadar tamamen dual yapıda sadece kasa / soft starter ortak. Hani sütten ağzı yananın... şeklinde bir sözümüz vardır. Hazır devre kullanmadım ve star şeklinde tüm groundları tek noktada topladım kalın kaliteli kablolar ile. Loop sorunu yine oldu ama önceki f5e göre çok az idi. Akabinde her iki kanala ground izoalatör ekleyerek kesin bir şekilde sorunu çözdüm. İzolatör bir adet köprü rektifiye ve cl60 varistörden oluşuyor..Son derece basit ve %100 kesin çözüm sağlıyor öneririm.
Selamlar.
Merhaba Güney bey;
ReplyDeleteBuradan yardımcı olabilirmisiniz?
http://www.diyaudio.com/forums/power-supplies/302072-power-supply-jlh2003-f5-amplifier.html
Birde elinizde B grade matched jfet varmı? Bendekiler Grade A ve aralarında match olan varmı bilmiyorum.
ReplyDeleteErkan bey, maalesef fazla yok. Sadece bir çiftim var onu da bir proje için saklıyorum
DeleteThis comment has been removed by the author.
ReplyDeleteDevrim bey, yanıtınızı biraz geç gördüm kusura bakmayın. Güzel haberlere sevindim. Şu anda elimde üç adet Pass dizayn var. 15W balans Aleph, standart ve Turbo f5. Özellikle turbo modelin malzeme kalitesini üst düzey kullandığım için sesi de bir o kadar güzel. Geçenlerde bir kıyaslama yapmıştık. Malzeme ve maliyet olarak en düşük olan Aleph bile fiyatı 4-5K USD lik, çok övülen, bilindik bir markanın class A modelinden daha başarılı çalmıştı. Nelson Pass bu hobinin gerçek bir duayeni, papası.. Ortada bu kadar müthiş ve bir o kadar basit şeyler varken paylaşım yapmamak olmazdı. Ne mutlu bana size esin kaynağı olmuşum.
ReplyDeleteBahsettiğiniz şey için detayları gönderirseniz sevinirim.
Mail adresim: guneyt@yahoo.com